Nowy program oczyszczania powietrza - mieszkańcy mają 6 lat na wymianę kopciucha

Radni województwa mazowieckiego przyjęli nowy Program Ochrony Powietrza. Celem poprawa jakości powietrza w regionie. Główne narzędzie to sukcesywna wymiana lub likwidacja źródeł niskiej emisji tzw. kopciuchów, ich identyfikacja przez inwentaryzację oraz nowe nasadzenia zieleni. Na realizację działań samorządy i mieszkańcy mają maksymalnie 6 lat.

Program ochrony powietrza to akt prawa miejscowego, opracowywany ze względu na przekroczenia norm jakości powietrza. Obowiązek przygotowania i przyjęcia nowego programu ochrony powietrza przez wszystkie województwa jest konsekwencją wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 2018 r. oraz utrzymującej się złej jakości powietrza.

"Niestety jesteśmy na czarnej liście UE. Dosłownie jako kraj, który nie przestrzega unijnych przepisów, ale i w przenośni, bo niestety jakość powietrza w Polsce wciąż nie jest najlepsza."

Adam Struzik- marszałek województwa mazowieckiego

Co zawiera program ochrony powietrza?

Program ochrony powietrza zawiera działania naprawcze, które mają poprawić jakości powietrza w regionie. Każda mazowiecka gmina inwentaryzację kotłów powinna przeprowadzić do 31 grudnia 2021 r. Ponadto program corocznie zobowiązuje gminy do wymiany konkretnej liczby kotłów na ich terenie, prowadzenia kontroli palenisk oraz akcji edukacyjnych. Warto wiedzieć, że gmina ma średnio 12 godzin na reakcję na zgłoszoną interwencję ws. paleniska. Zgodnie z nowo przyjętym programem m.st. Warszawa do 2026 r powinno wprowadzić strefy ograniczonego transportu. Działania naprawcze określone w programie mają być zrealizowane w ciągu maksymalnie 6 lat.

Po co mazowszu nowy program ochrony powietrza?

"Co roku ok. 6 tys. mieszkańców Mazowsza umiera z powodu złej jakości powietrza. Ponad pół miliona wizyt u specjalistów, 12 tys. nowych przypadków hospitalizacji, 14 mln utraconych dni pracy to tylko niektóre konsekwencje chorób wywołanych przez smog! Łączna wartość kosztów zdrowotnych dla Mazowsza to aż 35 mld zł. Przyjęcie nowego programu ochrony powietrza, który w sposób efektywny wpływałby na poprawę jakości powietrza jest więc koniecznością"

Janina Ewa Orzełowska- członek zarządu województwa mazowieckiego

Najważniejszym celem wprowadzenia programu jest przede wszystkim osiągnięcie poziomów dopuszczalnych i docelowych substancji szkodliwych w powietrzu, a przez to kompleksowa poprawa jakości powietrza.
Zanieczyszczenie powietrza to nowotwory płuc, choroby układu krążenia, a także różnego rodzaju infekcje dróg oddechowych. To aż o 20 proc. krótsze życie.

"Największy wpływ na jakość powietrza mają sami obywatele. Dlatego po raz pierwszy w programie określiliśmy ich obowiązki m.in. takie jak informowanie gminy o wymianie źródeł ciepła i współpraca w tym zakresie, zakaz stosowania dmuchaw czy też przestrzeganie ograniczeń i zakazów zawartych w uchwale antysmogowej"

Marcin Podgórski- dyrektor Departamentu Gospodarki Odpadami, Emisji i Pozwoleń Zintegrowanych urzędu marszałkowskiego

Co jeśli organ odpowiedzialny za zmianę pieców, nie dostosuje się do zaleceń?

Od 50 tys. zł do 500 tys. zł. kary może nałożyć na organ odpowiedzialny (np. gminę) za nierealizowanie działań zawartych w programie ochrony powietrza. Jej wysokość jest uzależniona od liczby i wagi stwierdzonych uchybień oraz naruszonych obowiązków. Ponadto użytkownicy instalacji naruszających przepisy uchwały antysmogowej mogą być ukarani mandatem do 500 zł lub grzywną do 5000 zł. Podobne kary grożą za spalanie odpadów. Natomiast udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzenia kontroli jest przestępstwem zagrożonym karą aresztu.

Miliony z budżetu mazowsza, miliardy z ue na poprawę jakości powietrza

Aby możliwe było osiągnięcie celu programu niezbędne są pieniądze. Realizacja programu wymaga nie tylko funduszy na wymianę kotłów, ale także wsparcie gmin. W tym roku w ramach Mazowieckiego Instrumentu Wsparcia Ochrony Powietrza mazowieckie gminy otrzymały od samorządu województwa dotacje na działania służące ochronie powietrza. Samorząd Mazowsza na przeprowadzenie lub aktualizację inwentaryzacji źródeł ciepła na terenie gmin, tworzenie lub rewitalizację istniejących terenów zieleni czy też zakup oczyszczaczy powietrza czy systemów do pomiaru jakości powietrza przeznaczył blisko 26 mln zł.