Potrzeby szkolnictwa zawodowego na Mazowszu

Promocja nauki w szkołach zawodowych, współpraca szkół z przedsiębiorcami, wyposażenie szkół w lepsze pomoce dydaktyczne - to najważniejsze obszary, które wymagają ulepszenia, aby poprawić jakość kształcenia zawodowego na Mazowszu.

Zespół ds. Oświaty działający przy Wojewódzkiej Komisji Dialogu Społecznego (WKDS) wypracował list intencyjny, zakładający regionalne porozumienie (pracodawców, pracowników, strony rządowej i samorządowej), które pomoże dopasować kształcenie zawodowe do potrzeb rynku pracy. Wcześniej, stanowisko w tej sprawie przyjęła WKDS.

- W naszej ocenie konieczne jest porozumienie, które wspierałoby działania władz oświatowych wszystkich szczebli oraz jednostek samorządu terytorialnego i szkół prowadzących kształcenie zawodowe na terenie naszego województwa na rzecz poprawy jakości nauki zawodu, tak aby w większym stopniu uwzględniało ono potrzeby rynku pracy - powiedział Jerzy Wiśniewski, przewodniczący Zespołu ds. Oświaty przy Wojewódzkiej Komisji Dialogu Społecznego w Warszawie.

Wojewódzka Komisja Dialogu Społecznego i Zespół ds. Oświaty wypracowały postulaty, które mają się przyczynić do poprawy jakości kształcenia zawodowego:
- Zajęcia praktyczne w większym niż dotychczas wymiarze powinny być organizowane w firmach, które mogą stanowić naturalne miejsce zatrudnienia absolwentów,
- Polepszenie przygotowania merytorycznego nauczycieli przedmiotów zawodowych, tak aby dysponowali oni aktualną wiedzą i mieli możliwość stałego jej uzupełniania,
- Wyposażenie szkół w nowoczesne pomoce dydaktyczne,
- Pogłębianie współpracy z przedsiębiorcami i ich organizacjami. Organizacje pracodawców powinny być pośrednikiem między szkołami a przedsiębiorcami. Zdecydowana większość firm to mikroprzedsiębiorstwa i małe przedsiębiorstwa, które samodzielnie nie są w stanie nawiązywać kontaktów ze szkołami zawodowymi, ale zrzeszają się w organizacjach (np. rzemiosło),
- Wprowadzenie rozwiązań prawnych, na podstawie których firmy prowadzące naukę zawodu otrzymywałyby ze środków krajowych i funduszy UE dofinansowanie w wysokości adekwatnej do zakresu ich udziału w procesie kształcenia uczniów,
- Utworzenie przez ministra edukacji narodowej krajowej rady ds. kształcenia zawodowego z udziałem przedstawicieli właściwych resortów oraz reprezentatywnych organizacji pracodawców. Powinny również powstać stałe regionalne fora dialogu społecznego, które zajmowałyby się dostosowaniem kształcenia zawodowego do potrzeb lokalnych rynków pracy,
- Lepsza organizacja doradztwa zawodowego we współpracy z radami rynku pracy
i urzędami pracy,
- Realizacja kampanii, która promowałaby szkoły zawodowe i przedstawiała je jako szkoły pozytywnego wyboru.

W 2015 r. na Mazowszu w 426 szkołach zawodowych i technikach uczyło się ok. 73 tys. uczniów (w liceach ogólnokształcących ok. 88 tys.). Najpopularniejsze kierunki kształcenia w szkołach zawodowych to: mechanik pojazdów samochodowych, kucharz, fryzjer; w technikach: technik informatyk, technik żywienia i usług gastronomicznych, technik ekonomista.

Minister edukacji narodowej, Joanna Kluzik-Rostkowska rok szkolny 2014/2015 ogłosiła Rokiem Szkoły Zawodowców. W związku z tym zorganizowano wiele spotkań i konsultacji poświęconych szkolnictwu zawodowemu. Ministerstwo Edukacji Narodowej zaplanowało również rozmaite działania usprawniające szkolnictwo zawodowe, które podejmowane będą także w następnych latach.

Jako priorytety wyznaczono:
- dopasowanie kształcenia zawodowego do potrzeb rynku pracy,
- uelastycznienie ścieżek zdobywania kwalifikacji,
- pomoc uczniom i rodzicom w planowaniu kariery edukacyjno-zawodowej,
- wsparcie kadry szkół w profesjonalnej realizacji zadań,
- poprawę funkcjonowania systemu egzaminowania,
- podniesienie atrakcyjności kształcenia zawodowego,
- poprawę jakości i efektywności kształcenia zawodowego.

Ponadto 20 stycznia 2015 r. minister edukacji narodowej powołała Zespół Opiniodawczo-Doradczy do spraw kształcenia zawodowego, w skład którego wchodzą przedstawiciele ministrów właściwych dla zawodów, przedstawiciele reprezentatywnych organizacji pracodawców oraz największych oświatowych związków zawodowych. Zwiększenie udziału pracodawców w procesie kształcenia zawodowego będzie wspierane ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój oraz regionalnych programów operacyjnych.

W styczniu 2015 r. czterej ministrowie: edukacji, gospodarki, pracy i skarbu państwa, podpisali też porozumienie o współpracy na rzecz rozwoju kształcenia zawodowego. Celem porozumienia jest lepsze dostosowania kształcenia zawodowego do potrzeb pracodawców, lokalnych rynków pracy i nowoczesnej gospodarki w skali kraju. Według informacji Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej porozumienie jest też jedną z form wypełniania przez Polskę zobowiązań ujętych w dokumencie UE pt. Sojusz na rzecz przygotowania zawodowego. Promowanie kształcenia zawodowego w ścisłym powiązaniu z praktykowaniem u pracodawców uznaje się za jeden z najlepszych sposobów zapobiegania bezrobociu młodzieży, z którym borykają się kraje członkowskie.