Jak przekonać niezdecydowanych wyborców? - raport forumIdei Fundacji Batorego

"Monopol władzy jest zawsze zły, czas to zmienić - czas zmienić rząd" - z tym stwierdzeniem zgadza się 54% respondentów w badaniu przeprowadzonym przez Datapraxis dla Fundacji Batorego. Przeciwnego zdania jest 21% respondentów, w większości wyborcy PiS. W raporcie "Naprawdę ważne tematy. Jak przekonać nieprzekonanych?" Fundacja Batorego przedstawia wyniki badań ilościowych i jakościowych opisujących wyborców niezdecydowanych: co myślą o polityce i partiach politycznych, jakie sprawy są dla nich najważniejsze i jakie tematy oraz opowieści o Polsce wydają się im najbardziej przekonujące.

Fot. Fundacja im. Stefana Batorego

W raporcie "Polacy gotowi na zmianę" opublikowanym 4 września pisaliśmy, że grupa osób wahających się co do udziału wyborach liczy nawet 42-45% uprawnionych do głosowania i to ona rozstrzygnie o jego wyniku. Nowy raport potwierdza także inny wniosek sformułowany w poprzednim raporcie - większość Polaków wyraża przekonanie, że czas na zmianę władzy.

Większość badanych negatywnie ocenia rząd - 51,4%. Tylko niespełna 1/4 twierdzi, że rząd zmierza w dobrym kierunku. Najczęściej wymieniane są cztery główne powody niezadowolenia z rządu: (1) zbyt bliskie relacje PiS z Kościołem, (2) wykorzystywanie TVP do propagandy partyjnej, (3) skłócanie Polaków, (4) nadmierne "rozdawnictwo".

Wynik wyborów rozstrzygną niezdecydowani. Odsetek osób niezdecydowanych, na którą partię zagłosują; wahających się, czy pójdą na wybory; i niepewnych, czy poprą preferowaną partię, utrzymuje się na poziomie 43%. Ale opozycja na razie nie pociągnęła za sobą wyborców niezdecydowanych, którzy są zmęczeni silną polaryzacją i nie widzą z niej wyjścia.

Niezmienny pozostaje zestaw najważniejszych dla Polek i Polaków problemów. W rankingu kwestii najważniejszych dla Polaków według badań Datapraxis nadal pierwsze miejsca zajmują wysokie i rosnące koszty życia, kwestie związane z ochroną zdrowia oraz bezpieczeństwo i obronność.

Oprócz konkretnych obietnic wpływających na codzienne życie wyborcy mają także oczekiwania o bardziej ogólnym charakterze, odnoszące się do wartości, do kierunku, w jakim powinna zmierzać Polska, oraz do rzeczy, które trzeba w kraju zmienić. Oznacza to, że do przekonania niezdecydowanych potrzebna jest opowieść o zmianie.

Staraliśmy się więc też zbadać, jakie narracyjne przekazy najlepiej trafiają do wahających się wyborców?

Wśród najbardziej atrakcyjnych opowieści o zmianie znalazła się propozycja Konfederacji (badana w formie "anonimowej", bez wskazania partii ją przedstawiającej), odwołująca się do ambicji materialnych, a jednocześnie do braku zaufania do państwa/rządu. "Czas skończyć okradanie nas przez rząd - Polacy muszą wreszcie żyć na odpowiednim poziomie" - z tą myślą zgadzało się również wyborcy KO, Lewicy, Konfederacji i Trzeciej Drogi.

Równie silną propozycją była opowieść o powrocie do normalności mającej zastąpić chaos, nad którym rząd nie potrafi zapanować i do którego się przyczynia. Normalność to poczucie spokoju, bezpieczeństwa i "małej stabilizacji", to brak stresu związanego z finansami, przyzwoicie działające instytucje publiczne oraz państwo, które spełnia swoje podstawowe funkcje, szanuje obywateli i przynajmniej im nie przeszkadza - a może nawet ich wspiera.

Na szczególną uwagę zasługuje też przekaz dotyczący zmiany odwołującej się do wolności: "Rząd nie będzie nam mówił, jak mamy żyć - Polacy chcą wolności decydowania o swoich sprawach".

Zachęcamy do lektury całego raportu!

Badania będące podstawą raportu:

- badanie jakościowe zrealizowane przez agencję Difference 13-14 września 2023 roku - było to badanie członków 16 par małżeńskich i nieformalnych, w których kobieta jest niezdecydowana, na którą partię odda głos, ale skłania się ku opozycji, a mężczyzna chce głosować na Konfederację lub PiS - i w obu wypadkach ma zastrzeżenia wobec PiS,

- badanie ilościowe zrealizowane przez agencję Datapraxis 8-23 sierpnia (pomiar A, n = 3039) oraz 4-14 września 2023 roku (pomiar B, próba n = 1701) - oba badania były realizowane metodą mixed mode CATI/CAWI, na próbie reprezentatywnej, na bazie danych zebranych przez agencje Opinia24 i YouGov,

- badanie jakościowe przeprowadzonym na zlecenie fundacji More in Common Polska przy wsparciu agencji badawczej Kantar, zrealizowane w lipcu i sierpniu 2023 roku metodą pogłębionych wywiadów indywidualnych oraz grupowych z reprezentantami poszczególnych segmentów wyborców zidentyfikowanych w badaniu ilościowym przez agencję badawczą Kantar.

Źródło: Fundacja im. Stefana Batorego