Dostępność cyfrowa dla osób niepełnosprawnych i z dysfunkcjami

Najpóźniej w 2020 r. strony internetowe i serwisy administracji rządowej i samorządowej będą w pełni dostępne dla osób z różnymi niepełnosprawnościami i dysfunkcjami. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy w tej sprawie, przygotowany w Ministerstwie Cyfryzacji.

Jak informuje Ministerstwo Cyfryzacji, w Polsce żyje niemal 5 mln osób niepełnosprawnych, co stanowi ponad 12 proc. ludności. Rozwiązania zawarte w projekcie, który przygotowaliśmy, obejmą także ułatwienia dla osób starszych, osób z dysfunkcjami, takimi jak dysgrafia czy dysleksja. Niedostępność stron to także wyzwanie dla osób kontuzjowanych.

Projekt ustawy o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych przyjęty został przez Radę Ministrów. Projekt obejmuje wszystkie organy publiczne posiadające strony internetowe lub aplikacje mobilne, w tym podmioty nieobjęte tzw. Krajowymi Ramami Interoperacyjności: podmioty tworzone przez samorządy (wodociągi, parki technologiczne, etc.), strony Senatu, Sejmu oraz Kancelarii Prezydenta.

Najważniejsze założenia:
- wdrożenie tzw. jednolitego standardu dostępności dla wszystkich organów publicznych (w poszerzonym zakresie niż do tej pory),
- wdrożenie zasady alternatywnego dostępu - zakłada się, że najważniejsza jest informacja niesiona przez publikowany dokument, a nie sam dokument, dlatego dla niedostępnych plików obywatel będzie miał prawo zadzwonić lub wysłać mail i poprosić o jego przeczytanie,
- wdrożenie zasady priorytetów dostępności - bezwzględnie dostępne muszą być te informacje, które niosą za sobą skutki prawne - urząd powinien je uczynić dostępnymi w pierwszej kolejności,
- wdrożenie zasady informacji zwrotnej - obywatel, kontaktując się z urzędem z wnioskiem o przekazanie informacji niesionych przez niedostępny dokument, informuje tym samym urząd, że ten dokument jest dla niego ważny (zakłada się, że przez taki mechanizm urząd zyska świadomość istoty sprawy i zamieni ten i inne dokumenty na ich dostępne wersje),
- pierwszy krok dla urzędu w realizacji obowiązku zapewnienia dostępności, to utworzenie deklaracji dostępności - strony internetowej, która stanowi przewodnik dla osoby niepełnosprawnej, ułatwiający poruszanie się po witrynie urzędu,
- wdrożenie zasady dostępu do wszystkich informacji publikowanych przez urząd - np., podmiot publikujący treści na mediach społecznościowych, które nie dostarczają technicznej możliwości do zapewnienia dostępności, będzie musiał opublikować kopię tych informacji na swojej stronie internetowej,
- wdrożenie procedury monitoringu realizacji przepisów ustawy i kar za niewywiązanie się z obowiązku ustawy.

W projekcie przewidziano następujące kary:
- 10 tys. zł dla organu, który uporczywie unika zapewnienia dostępności,
- 5 tys. zł za nieopublikowanie oświadczenia o dostępności,
- 5 tys. zł za nieopublikowanie w formie dostępnej podstawowych informacji, które muszą zawsze i bezwzględnie być dostępne.
We wszystkich przypadkach organ otrzyma powiadomienie i wezwanie do naprawy, zanim zapadnie decyzja o karach.

Przygotowany w Ministerstwie Cyfryzacji projekt ustawy wpisuje się w szersze działanie rządu, jakim jest program "Dostępność Plus", a także dostosowuje polskie prawo do unijnej dyrektywy w sprawie dostępności stron internetowych i mobilnych aplikacji organów sektora publicznego.

- Dyrektywa nakazuje zwiększenie dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych w oparciu o wspólne wymogi dostępności dla osób z ograniczeniami funkcjonalnymi. Takie osoby to m.in. osoby niewidome i słabowidzące, osoby głuche i słabosłyszące, czy osoby mające trudności w komunikowaniu się z otoczeniem, ale również osoby starsze. W efekcie, obywatele skorzystają na szerszym dostępie do informacji prezentowanych przez sektor publiczny, co z kolei bezpośrednio przyczyni się do łatwiejszego korzystania z przysługujących im praw. W ramach projektu, dostępność należy rozumieć jako zasady i techniki, które powinno się stosować przy projektowaniu, tworzeniu, utrzymywaniu i aktualizowaniu stron internetowych oraz aplikacji mobilnych, tak by były one bardziej przystępne dla użytkowników - informuje wydział komunikacji Ministerstwa Cyfryzacji.

Nowe rozwiązania mają wejść w życie 14 dni od publikacji w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach, tak, aby urzędy miały czas na dostosowanie stron internetowych i aplikacji mobilnych.