Wybory parlamentarne łatwiejsze dla seniorów i osób z niepełnosprawnością

Transport do lokalu wyborczego, głosowanie korespondencyjne, przez pełnomocnika, a także w wybranym przez siebie miejscu - to uprawnienia , które podczas nadchodzących wyborów parlamentarnych przysługują osobom z niepełnosprawnością oraz tym, które najpóźniej w dniu głosowania ukończą 60 lat.

Transport do lokalu wyborczego, jeśli nie działa gminna komunikacja

Osoby z orzeczeniem o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, a także te, które najpóźniej w dniu wyborów (czyli 15 października) ukończą 60 lat, mogą wnioskować w urzędzie miasta lub gminy o bezpłatny transport do i z lokalu wyborczego. To uprawnienie przysługuje jednak tylko pod warunkiem, że w dniu wyborów nie działa transport publiczny, czyli np. gminne autobusy.

- Zamiar skorzystania z prawa do transportu do lokalu lub transportu powrotnego powinien zostać zgłoszony przez wyborcę właściwemu wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) najpóźniej w 13-stym dniu przed dniem wyborów (czyli do 2-ego października - przyp. red.) - informuje Sylwester Marciniak, przewodniczący Państwowej Komisji Wyborczej. - Zgłoszenie może być dokonane ustnie, pisemnie lub w formie elektronicznej.

Takie zgłoszenie powinno zawierać:

nazwisko i imię
numer PESEL wyborcy oraz opiekuna, jeśli ma mu towarzyszyć
oznaczenie miejsca zamieszkania lub miejsca pobytu w przypadku wyborcy posiadającego zaświadczenie o prawie do głosowania
wskazanie, czy wyborca ma zamiar skorzystać z transportu powrotnego
oznaczenie wyborów, których dotyczy zgłoszenie
numer telefonu lub adres poczty elektronicznej wyborcy (o ile posiada)
oświadczenie o stanie zdrowia i stopniu niepełnosprawności

Najpóźniej na trzy dni przed dniem wyborów parlamentarnych (czyli do 12 października), zainteresowana osoba otrzyma z urzędu gminy informację o godzinie transportu do lokalu wyborczego. Z kolei na dwa dni przed głosowaniem można z tego transportu zrezygnować (ustnie, pisemnie, elektronicznie).

Listonosz przyniesie pakiet do domu, czyli głosowanie korespondencyjne

Wyborcy niepełnosprawni, powyżej 60. roku życia oraz podlegający w dniu wyborów kwarantannie lub izolacji mogą zdecydować się na głosowanie bez wychodzenia z domu. Zamiar głosowania korespondencyjnego trzeba zgłosić komisarzowi wyborczemu do 2 października lub do 10 października w przypadku kwarantanny czy izolacji w dniu wyborów. Można zrobić to ustnie, pisemnie, elektronicznie, a także telefonicznie, przy czym ostatnia opcja nie dotyczy 60-latków.

Wniosek powinien zawierać:

nazwisko i imię
numer PESEL wyborcy
oznaczenie wyborów, których dotyczy zgłoszenie
adres, na który ma być wysłany pakiet wyborczy
kopię aktualnego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności
opcjonalnie wniosek o nakładkę w alfabecie Braille'a na kartę do głosowania.

- Wyborca, nie później niż szóstego dnia przed dniem wyborów, otrzyma pakiet wyborczy, który zostanie doręczony przez przedstawiciela Poczty Polskiej wyłącznie do rąk własnych wyborcy, po okazaniu dokumentu potwierdzającego tożsamość i pisemnym pokwitowaniu odbioru - wyjaśnia Sylwester Marciniak, przewodniczący PKW. - W przypadku nieobecności wyborcy pod wskazanym adresem doręczający umieści zawiadomienie o terminie powtórnego doręczenia. Termin ten nie może być dłuższy niż jeden dzień od dnia pierwszego doręczenia.

Jak krok po kroku prawidłowo zagłosować korespondencyjnie?

Wyborca oddaje głos na karcie do głosowania zgodnie z informacją umieszczoną w dolnej części karty do głosowania.
Umieszcza wypełnioną kartę do głosowania w kopercie z napisem "Koperta na kartę do głosowania" i kopertę tę zakleja. Niezaklejenie spowoduje, że karta nie będzie uwzględniona przy ustalaniu wyników wyborów.
Zaklejoną kopertę na kartę do głosowania wkłada do koperty zwrotnej zaadresowanej do obwodowej komisji wyborczej.
Wypełnia oświadczenie o osobistym i tajnym oddaniu głosu. Oświadczenie wkłada do koperty zwrotnej (z adresem obwodowej komisji wyborczej). Brak tego oświadczenia w kopercie lub jego niepodpisanie spowoduje, że karta do głosowania nie będzie uwzględniona przy ustalaniu wyników głosowania.
Zakleja i przekazuje kopertę zwrotną listonoszowi.

Listonosz odbierze pakiet wyborczy najpóźniej w dniu wyborów. Głosujący musi jednak uprzednio zgłosić taką potrzebę. Jeśli tego nie zrobi, musi w przedostatnim dniu roboczym przed głosowaniem dostarczyć (sam lub z czyjąś pomocą) pakiet na pocztę w swojej gminie lub na trzy dni robocze przed głosowaniem w dowolnej placówce Poczty Polskiej. Poza osobami przebywającymi w izolacji, wyborcy mogą również w dniu głosowania zanieść osobiście kopertę zwrotną do lokalu wyborczego.

Pełnomocnik zastąpi głosującego przy urnie wyborczej

Ci, którzy nie chcą skorzystać z prawa do głosowania korespondencyjnego, ale ze względu na stopień niepełnosprawności lub wiek (od 60. roku życia) nie mogą pójść do urny, mogą poprosić o pomoc zaufaną osobę. I ustanowić ją swoim pełnomocnikiem. W tym celu muszą do 5-ego października złożyć wniosek (ustnie, pisemnie, elektronicznie) w urzędzie miasta lub gminy, w której zawsze głosują.

Powinien on zawierać:

nazwisko i imię
numer PESEL
adres zamieszkania wyborcy i pełnomocnika
oznaczenie wyborów
pisemną zgodę osoby mającej być pełnomocnikiem
kopię aktualnego orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

Pełnomocnikiem może zostać osoba posiadająca prawo wybierania. A nie może nim być członek obwodowej komisji wyborczej, mąż zaufania, obserwator społeczny, kandydat na posła lub senatora. Akt pełnomocnictwa sporządza się przed urzędnikiem gminy w miejscu zamieszkania wyborcy.

Wyborca z niepełnosprawnością może wybrać dostosowany lokal

Jeśli lokal w jego obwodzie nie jest dostosowany albo z jakichś innych względów mu nie odpowiada, wyborca może złożyć do urzędu miasta lub gminy wniosek o zmianę miejsca głosowania. Ma na to czas (jak wszyscy inni wyborcy chcący głosować poza swoim miejscem zamieszkania) do 12 października. Wniosek może być w formie papierowej z własnoręcznym podpisem lub elektronicznej z kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym przy użyciu usługi elektronicznej udostępnionej na stronie internetowej gov.pl.

Osoba, która zmieni miejsce głosowania, zostanie automatycznie skreślona z dotychczasowego spisu wyborców. Dotyczy to tylko tych konkretnych wyborów. W ponownych znów znajdzie się w spisie w swoim miejscu zameldowania lub stałego zamieszkania.

Paulina Jęczmionka-Majchrzak